Οι βεντούζες είναι μια πανάρχαια θεραπευτική μέθοδος που βασίζεται στην εφαρμογή ποτηριών με θερμότητα στο δέρμα.
Στα προϊστορικά χρόνια, πριν τα αρχαιολογικά ευρήματα άρχισαν να υποστηρίζουν την χρήση των βεντούζων για θεραπευτικούς λόγους, οι άνθρωποι ανέπτυξαν την τέχνη του ρουφήγματος με το στόμα ή του τραβήγματος με τα δόντια ερεθιστικών ουσιών, δηλητηρίων και αγκαθιών.
Στην προσπάθειά τους να βρουν εξηγήσεις πίσω από την ύπαρξη της υγείας και της ασθένειας ανέπτυξαν συστήματα στα οποία η ασθένεια και ο πόνος οφειλόταν σε «κακά πνεύματα» που εισχωρούσαν στο σώμα. Οι ανθρωπολόγοι έχουν ανακαλύψει πολλές πρακτικές κατά τις οποίες οι θεραπευτές ρουφούσαν με το στόμα τους για να βγουν προς τα έξω και να φύγουν αυτές οι οντότητες.
Σιγά σιγά άρχισαν να δημιουργούνται μέθοδοι και εργαλεία για να γίνεται πιο αποτελεσματική απορρόφηση. Στην Ασσυρο – Βαβυλωνιακή αυτοκρατορία και αργότερα στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Βόρεια Αμερική χρησιμοποιούσαν κούφια κέρατα ζώων που τα τοποθετούσαν πάνω στην πάσχουσα περιοχή, ρουφούσαν τον αέρα έξω από την σπασμένη κορυφή τους και στη συνέχεια σφράγιζαν την τρύπα στην κορυφή με μασημένο χόρτο.
Στην αρχαία Ελλάδα απεικονίζονται σε παραστάσεις του Τελεσφόρου, μιας ιαματικής θεότητας που ακολουθούσε τον Ασκληπιό. Μεταλλικές και συνήθως χάλκινες βεντούζες έχουν βρεθεί σε τάφους της ρωμαϊκής περιόδου μέσα σε θήκες με ιατρικά εργαλεία. Ακόμη έχει βρεθεί και «σπαθομήλη» για το χάραγμα του δέρματος και την εφαρμογή της λεγόμενης «κοφτής» βεντούζας. Υπάρχουν επίσης απεικονίσεις βεντουζών σε αρχαία νομίσματα από την Αμοργό. Μια άλλη πολύ γνωστή παράσταση είναι η επιτύμβια στήλη του Ιάσωνος Καιδέκμου, γιατρού από τις Αχαρνές, που τον απεικονίζει καθιστό, να εξετάζει μικρό ασθενή, ενώ δίπλα του υπάρχει μια βεντούζα.
Ο Νίκανδρος, στα «Θηριακά», αναφέρει ότι η βεντούζα πρέπει να τοποθετηθεί πάνω σε δάγκωμα φιδιού, για να τραβήξει το δηλητήριο και προτείνει τη χρήση χάλκινης βεντούζας, πράγμα που σημαίνει ότι χρησιμοποιούνταν και βεντούζες από άλλα υλικά. Ο Αρεταίος επίσης αναφέρει πολλές φορές τις βεντούζες και συγκεκριμένα για τη θεραπεία της μελαγχολίας και του πονοκεφάλου. Ο Ορειβάσιος στη «Σύνοψη» του αναφέρει ότι οι βεντούζες δεν πρέπει να εφαρμόζονται ούτε στην αρχή μιας αρρώστιας ούτε κοντά στους μαστούς ή όταν το σώμα δεν έχει καθαρίσει από απόβλητα.
Άλλες πάλι πηγές αναφέρουν ότι εκτός από μεταλλικές, πήλινες και γυάλινες βεντούζες υπήρχαν και οι πρωτόγονες από κέρατα ζώων. Ο Γαληνός αναφέρει ότι ήταν τρυπημένες στο πάνω μέρος για να ρουφούν τον αέρα με το στόμα. Στην αρχαιότητα υπήρχαν ακόμη και φυτικές βεντούζες που ονομάζονται λαγηνοφόροι σικύαι και ήταν από τον καρπό του φυτού cucurbita lagenaria, που λαϊκά ονομάζεται φλασκί. Αναφέρονται από τον Αριστοτέλη στο «Περί ζώων ιστορίαι».
Στα κείμενα του Ιπποκράτη μπορούμε να βρούμε τις πρώτες γραπτές αναφορές στις βεντούζες. Στον κλινικό του κατάλογο, ο Ιπποκράτης συνιστά τις βεντούζες μεταξύ άλλων, για την αντιμετώπιση της στηθάγχης και των διαταραχών του εμμηνορησιακού κύκλου. Ο Ιπποκράτης προτείνει οι βεντούζες να είναι μικρές σε διάμετρο, κωνικές σε σχήμα και ελαφρές, ακόμη και αν η ασθένεια για την οποία προορίζονται βρίσκεται βαθιά. Οι βεντούζες παρέμειναν σε όλη την Ευρώπη ως ένα βασικό θεραπευτικό μέσο. Πολλοί διάσημοι ιατροί όπως ο Παράκελσος (1493-1541) και ο Ambroise Pare (1509-1590) τις εφάρμοζαν.
Τον 19ο αιώνα οι βεντούζες δέχτηκαν σκληρή κριτική από την ιατρική κοινότητα, τις τελευταίες δεκαετίες όμως έχουν ξαναανακαλυφθεί οι θεραπευτικές τους ιδιότητες.
Στην Ελλάδα είναι αρκετά διαδεδομένες, ειδικά στα χωριά ως βασικός τρόπος αντιμετώπισης του κρυολογήματος και της γρίπης. Έχει επικρατήσει η άποψη ότι αν π.χ. «σου κόψει βεντούζες η γιαγιά, θα γίνεις περδίκι». Ο κλασικός τρόπος που εφαρμόζονται οι βεντούζες είναι με μικρά ή μεγάλα ποτήρια τα οποία θερμαίνονται με ένα φλεγόμενο πιρούνι στο οποίο έχει τοποθετηθεί βαμβάκι με οινόπνευμα (σαν στουπί). Αμέσως τοποθετούνται πάνω στο δέρμα, συνήθως στην πλάτη, με αποτέλεσμα το δέρμα να φουσκώνει. Αφού μείνουν για λίγα δευτερόλεπτα, αφαιρούνται και στη συνέχεια γίνεται μασάζ με οινόπνευμα ή αλοιφή τύπου βιξ. Πριν γίνει η εφαρμογή, το δέρμα πρέπει να έχει αλειφθεί με λάδι για είναι ομαλή η κίνηση.
Η αναρρόφηση που γίνεται με τα ποτήρια διεγείρει τη ροή, κυρίως του αίματος και της λέμφου, στην περιοχή όπου εφαρμόζεται. Με τον τρόπο αυτό κινητοποιείται το αίμα και η λέμφος σε επίπεδο δέρματος και μυικού ιστού τόσο στην περιοχή εφαρμογής της βεντούζας όσο και στις γειτονικές περιοχές από όπου αναρροφώνται. Αποτέλεσμα αυτού είναι η βελτίωση της αιμάτωσης και της οξυγόνωσης των τοπικών ιστών. Με βάση αυτή την αρχή οι βεντούζες χρησιμοποιούνται για τη χαλάρωση καταπονημένων μυών.
Οι βεντούζες απορροφούν τις τοξίνες από τον οργανισμό. Αφαιρούν το κρύο και την υγρασία, μειώνουν τον πόνο, λύνουν τις συμφύσεις και τα μπλοκαρίσματα στον συνδετικό ιστό. Επίσης μειώνουν αρθριτικούς, ρευματικούς και μυϊκούς πόνους. Χρησιμοποιούνται για πόνους δυσμηνόρροιας και χρόνιους πόνους στη μέση, για μυϊκούς πόνους λόγω διαστρέμματος ή θλάσης λόγω συγκέντρωσης γαλακτικού οξέος, για γαστρεντερικά προβλήματα, όπως είναι ο στομαχόπονος, η ναυτία, η δυσπεψία, καθώς και για διαταραχές του αναπνευστικού, όπως ο βήχας, το άσθμα και το κρύωμα, και για δάγκωμα φιδιού. Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική οι βεντούζες βελτιώνουν την ελεύθερη ροή του Qi και του αίματος στους μεσημβρινούς.
Οι βεντούζες αντενδείκνυνται σε άτομα με λιποθυμικές τάσεις, αν υπάρχει υψηλός πυρετός, έντονες κράμπες, αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις, έλκη, σε περιοχές με πολύ λεπτή επιδερμίδα, στους μαστούς, στην περιοχή της κοιλιάς και της μέσης κατά την εγκυμοσύνη, πάνω από την καρδιά, πάνω από βασικά αιμοφόρα αγγεία, σε ανθρώπους ιδιαίτερα ευαίσθητους σε αιματώματα, σε περιοχές που ακόμη είναι ορατά σημάδια από προηγούμενες βεντούζες κ.α. Τέλος, αντενδείκνυνται σε συνθήκες ακραίας έλλειψης ενέργειας.
Προσοχή: Μην επιχειρήσετε να ρίξετε βεντούζες σε κάποιον αν δεν ξέρετε πως γίνεται ή να δεχθείτε να σας το κάνει κάποιος που δεν εμπιστεύεστε, καθώς υπάρχει κίνδυνος για την υγεία, τόσο από τη διαδικασία, όσο και από την κακή χρήση των εύφλεκτων υλικών που απαιτούνται.
Το μασάζ με βεντούζες αποτελεί μια τεχνική μασάζ που βασίζεται στις βεντούζες. Δημιουργώντας κενό και αρνητική πίεση το μασάζ βοηθά δραστικά να παροχετεύσει τα κατακρατημένα υγρά και τοις τοξίνες. Τονώνει το περιφερικό νευρικό σύστημα, επαναφέρει την ελεύθερη ροή αίματος και ενέργειας στους μύες και στο δέρμα και λύνει συμφύσεις στον συνδετικό ιστό και στους μαλακούς ιστούς του σώματος. Πριν ασκήσετε το μασάζ με βεντούζες θα πρέπει να έχετε επαλείψει με λάδι την περιοχή στην οποία θα ασκήσετε την τεχνική, για να πετύχετε ομαλή κίνηση. Τοποθετείτε αρχικά την βεντούζα και στη συνέχεια την μετακινείτε στο σώμα. Μπορεί να την αφήσετε λίγο περισσότερο πάνω σε πεισματικά σκληρά σημεία ή πάνω σε αρθρώσεις που πονάνε. Το μασάζ αυτό μπορεί κυρίως να εφαρμοσθεί στον αυχένα, στους ώμους, στην πλάτη, στη μέση, στην περιοχή του ιερού οστού, στους γλουτούς, στην κοιλιακή περιοχή, στους μηρούς και στους βραχίονες.
Το μασάζ με βεντούζες είναι επίσης αποτελεσματικό στην αγωγή κατά της κυτταρίτιδας. Μια απαλή βεντούζα δημιουργεί παροχέτευση υγρών, μία πιο δυνατή χρησιμοποιείται για την ενεργοποίηση της κυκλοφορίας και την λύση των συμφύσεων.
Σε παιδιά σε αδύναμους ενηλίκους και σε υπερηλίκους αφήνετε την βεντούζα μέχρι 5 λεπτά για να μην ξοδέψετε το Qi τους. Σε ανηλίκους μπορείτε να τις αφήνετε μεταξύ 10 και 25-30 λεπτά αναλόγως της ενέργειάς τους και της ισχύος του παθογόνου. Ένας δυνατός ενήλικας με κατάσταση υπερβολής μπορεί να χρειαστεί δυνατές βεντούζες για 20-30 λεπτά. Οι βεντούζες για τον μέσο Δυτικό άνθρωπο μπορεί να γίνονται μέχρι 2-3 φορές την εβδομάδα.
Οι βεντούζες και στο Hollywood …Την αρχή έκανε η πάντα εκκεντρική Βικτόρια Μπέκαμ για να την ακολουθήσει η επίσης πρωτοπόρος Γκούινεθ Πάλτροου και τελευταία, η πρωταγωνίστρια του σίριαλ Girl, Λένα Ντούναμ, που δεν δίστασε να ποστάρει τη μελανιασμένη της πλάτη στο instagram.
Βαρβάρα Σολομωνίδου,Wellness Specialist, Personal Trainer,Εισηγήτρια Σεμιναρίων & Συνεδρίων, Pilates Master Trainer του συστήματος “AthensTrainers® Ultimate Pilates System®”,General Manager & Owner της Εταιρείας AthensTrainers®
Πηγές: